W praktyce lekarza rodzinnego bardzo często zdarzają się pacjenci, cierpiący na dolegliwości ze strony narządu wzroku. Oko z racji na specyficzne położenie oraz bogate unaczynienie, unerwienie jest wyjątkowo podatne na czynniki patologiczne, które bardzo szybko dają objawy utrudniające codzienne funkcjonowania chorego. W szerokim spektrum symptomatologii można wyróżnić co najmniej kilka popularnych problemów z oczami, która dotykają liczne grono osób, a często istnieje stosowna profilaktyka.
Zespół suchego oka
Przyczyną zespołu suchego oka jest niedobór łez lub nieprawidłowy skład oraz struktura filmu łzowego. Doprowadza to do niedostatecznego zwilżania i smarowanie powierzchni rogówki, a także spojówki, dając nie tylko uporczywy dyskomfort miejscowy w postaci uczucia suchości, pieczenia, ale zazwyczaj zagraża poważnymi zmianami organicznymi na powierzchni oka. Aby temu zapobiec warto zastosować kilka prostych operacji, jak na przykład zaprzestanie palenia papierosów, częstsze mruganie, obniżanie temperatury w pomieszczeniu, ograniczenie korzystania z klimatyzacji, czy też zastosowanie specjalnych kropli nawilżających.
Zaćma
W najczęstszej postaci choroby, czyli zaćmie niepowikłanej, mętnienie soczewki rzadko przebiega obustronnie jednocześnie. Z reguły proces chorobowy najpierw atakuje jedno oko, po czym toczy się latami, stopniowo osłabiając funkcję. Przyjmuje się, że jest to najpopularniejszy powód zgłoszenia się z tak zwanym „pogorszeniem widzenia”. Choć trudno jest znaleźć silne dowody na swoistą profilaktykę, oprócz rygorystycznej kontroli chorób przewlekłych, towarzyszących jak cukrzyca i nadciśnienie tętnicze krwi, to uznaje się za wsparcie racjonalną suplementację witaminy C, spożywanie czarnej lub zielonej herbaty, a także ograniczenie węglowodanów prostych w diecie.
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD)
Choroba jest ściśle skorelowana ze starzeniem się społeczeństwa. W wyniku tej dolegliwości dochodzi do uszkodzenia siatkówkowej plamki żółtej, a następnie rozwoju objawów utraty widzenia, metamorfopsji, ubytków pola wzroku, co doprowadza bez leczenia nieuchronnie do trwałej ślepoty. Oprócz skutecznych badań przesiewowych, jak test Amslera, polegający na wpatrywaniu się w punkt na kraciastej powierzchni i stwierdzeniu ewentualnych zakrzywień linii w odbiorze, można stosować inne nieinwazyjne środki zapobiegawcze. Jednym z bardziej potwierdzonych zabiegów ochronnych jest dieta bogata w luteinę, która gromadzi się w plamce, stanowiąc jej naturalny żółty filtr. Chroni on ten najcenniejszy obszar dna oka przed toksycznym działaniem krótkich fal widma słonecznego. Ponadto warto suplementować witaminy z grupy rozpuszczalnych w tłuszczach, jak na przykład retinol, tokoferol oraz kwas askorbinowy.
Wszystkie symptomy okulistyczne powinny zostać jak najszybciej ocenione przez lekarza praktyka, gdyż pozostawione bez odpowiedniego leczenia mogą w konsekwencji doprowadzić do trwałego uszkodzenia narządu lub częściowej, a nawet w skrajnych przypadkach całkowitej utraty wzroku.
KJA