Suchość oka – czym może być spowodowana i jak się z nią uporać?

zbliżenie na kobiece oczy w neonowym makijażu

Zaburzenia powierzchni narządu wzroku określane potocznie mianem suchego oka to zespół schorzeń wywołanych upośledzeniem w wydzielaniu łez. Chodzi tu konkretnie o niedostateczną ilość filmu łzowego lub nieprawidłowy skład jego poszczególnych warstw. Wynikiem tych zaburzeń jest wysychanie spojówki i rogówki. To z kolei pozbawia oko naturalnej bariery ochronnej, która ma za zadanie zabezpieczać je przed ryzykiem infekcji wirusowych, grzybiczych i bakteryjnych.

Przyczyny schorzenia

Przyczyn powstawania problemu można upatrywać w wielu czynnikach, które mogą nakładać się na siebie i zwiększać ryzyko wystąpienia zespołu suchego oka. Wynikać one mogą między innymi z czynników środowiskowych takich jak zanieczyszczenia powietrza, długotrwała praca przed komputerem, czy przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych. Ryzyko wzrasta też z wiekiem, co jest konsekwencją zmniejszania się wydzielania łez po 40. roku życia. Problem suchego oka może pojawić się również w związku z wystąpieniem innych chorób ogólnoustrojowych takich jak cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, czy choroby tarczycy. W grupie ryzyka są też kobiety zmagające się z zespołem napięcia przedmiesiączkowego oraz przechodzące menopauzę. Oprócz tego zespół suchego oka mogą wywoływać zabiegi związane z korekcją wad wzroku oraz przyjmowanie niektórych leków np. antyhistaminowych.

Objawy zespołu suchego oka

Prawidłowe funkcjonowanie filmu łzowego zapewnia nawilżanie i oczyszczanie gałki ocznej z kurzu, pyłu i bakterii. Dzięki składającej się z trzech warstw emulsji oko jest chronione i widzimy ostro. Gdy pojawia się problem z ilością płynu lub zaburzeniem w zakresie jego struktury dochodzi do wysychania powierzchni oka. Do najpowszechniejszych symptomów mogących zwiastować problem należą uczucie suchości oraz pieczenie oczu. Z czasem w wyniku niewystarczającej ilości nawilżenia może pojawić się również ból. Zespołowi suchego oka często towarzyszy również uczucie ciała obcego pod powieką. Osoba zmagająca się z problemem zwiększa częstotliwość mrugania. Pojawia się też zmęczenie oczu, a w przypadku bardziej zaawansowanych postaci może dochodzić do światłowstrętu oraz zaburzeń widzenia.

Sposoby leczenia

Kluczową kwestią pozwalającą na wybór metody skutecznego leczenia, jest właściwa diagnoza. Leczenie jest objawowe i obejmuje w większości przypadków zastąpienie naturalnych łez substancjami, które mają na celu utrzymanie nawilżenia i bariery ochronnej oka. Najczęstszym stosowanym preparatem są specjalne krople do oczu, nazywane też potocznie sztucznymi łzami. W leczeniu wykorzystuje się również żele nawilżające. Stosowane środki często zawierają substancje wspomagające leczenie takie jak wyciąg z nagietka, świetlika czy hialuronian sodu. Możliwe jest też stosowanie leków niwelujących stan zapalny lub noszenie specjalnych soczewek kontaktowych. W przypadkach bardziej zaawansowanych, gdy pozostałe środki nie przynoszą efektów, możliwe jest wykonanie zabiegu zamknięcia punktów łzowych.

Zespół suchego oka jest schorzeniem, które w znaczący sposób wpływa na komfort życia. Warto już przy pierwszych objawach skonsultować się z lekarzem, by zapobiec rozwojowi problemu i nie dopuścić do wystąpienia zaburzeń widzenia.

KMA

Najczęstsze problemy z oczami – co je wywołuje, jak im zapobiegać?

Kobiece prawe oko wraz z długimi rzęsami

W praktyce lekarza rodzinnego bardzo często zdarzają się pacjenci, cierpiący na dolegliwości ze strony narządu wzroku. Oko z racji na specyficzne położenie oraz bogate unaczynienie, unerwienie jest wyjątkowo podatne na czynniki patologiczne, które bardzo szybko dają objawy utrudniające codzienne funkcjonowania chorego. W szerokim spektrum symptomatologii można wyróżnić co najmniej kilka popularnych problemów z oczami, która dotykają liczne grono osób, a często istnieje stosowna profilaktyka.

Zespół suchego oka

Przyczyną zespołu suchego oka jest niedobór łez lub nieprawidłowy skład oraz struktura filmu łzowego. Doprowadza to do niedostatecznego zwilżania i smarowanie powierzchni rogówki, a także spojówki, dając nie tylko uporczywy dyskomfort miejscowy w postaci uczucia suchości, pieczenia, ale zazwyczaj zagraża poważnymi zmianami organicznymi na powierzchni oka. Aby temu zapobiec warto zastosować kilka prostych operacji, jak na przykład zaprzestanie palenia papierosów, częstsze mruganie, obniżanie temperatury w pomieszczeniu, ograniczenie korzystania z klimatyzacji, czy też zastosowanie specjalnych kropli nawilżających.

Zaćma

W najczęstszej postaci choroby, czyli zaćmie niepowikłanej, mętnienie soczewki rzadko przebiega obustronnie jednocześnie. Z reguły proces chorobowy najpierw atakuje jedno oko, po czym toczy się latami, stopniowo osłabiając funkcję. Przyjmuje się, że jest to najpopularniejszy powód zgłoszenia się z tak zwanym „pogorszeniem widzenia”. Choć trudno jest znaleźć silne dowody na swoistą profilaktykę, oprócz rygorystycznej kontroli chorób przewlekłych, towarzyszących jak cukrzyca i nadciśnienie tętnicze krwi, to uznaje się za wsparcie racjonalną suplementację witaminy C, spożywanie czarnej lub zielonej herbaty, a także ograniczenie węglowodanów prostych w diecie.

Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD)

Choroba jest ściśle skorelowana ze starzeniem się społeczeństwa. W wyniku tej dolegliwości dochodzi do uszkodzenia siatkówkowej plamki żółtej, a następnie rozwoju objawów utraty widzenia, metamorfopsji, ubytków pola wzroku, co doprowadza bez leczenia nieuchronnie do trwałej ślepoty. Oprócz skutecznych badań przesiewowych, jak test Amslera, polegający na wpatrywaniu się w punkt na kraciastej powierzchni i stwierdzeniu ewentualnych zakrzywień linii w odbiorze, można stosować inne nieinwazyjne środki zapobiegawcze. Jednym z bardziej potwierdzonych zabiegów ochronnych jest dieta bogata w luteinę, która gromadzi się w plamce, stanowiąc jej naturalny żółty filtr. Chroni on ten najcenniejszy obszar dna oka przed toksycznym działaniem krótkich fal widma słonecznego. Ponadto warto suplementować witaminy z grupy rozpuszczalnych w tłuszczach, jak na przykład retinol, tokoferol oraz kwas askorbinowy.

Wszystkie symptomy okulistyczne powinny zostać jak najszybciej ocenione przez lekarza praktyka, gdyż pozostawione bez odpowiedniego leczenia mogą w konsekwencji doprowadzić do trwałego uszkodzenia narządu lub częściowej, a nawet w skrajnych przypadkach całkowitej utraty wzroku.


KJA